علی بیگدلی تحلیلگر روابط بین‌الملل در گفتگو با ستاره صبح آنلاین:
آب در آینده گران‌تر از نفت می شود و جنگ بر سر آن در راه است/-تعداد سدهای ترکیه در مرز کشورهای همسایه‌اش 19 سد است که برای ایران، عراق و سوریه تهدید آبی است
ستاره صبح آنلاین/پیام فیض: حسین امیر عبداللهیان روز سه‌شنبه به مجلش احضار شد تا به سؤال جلال محمود زاده نماینده مهاباد در خصوص دلیل عدم اعلام نظر رسمی و عدم اعتراض در رابطه سدسازی بی‌رویه دولت ترکیه بر روی رودخانه‌های مرزی دجله، فرات و ارس پاسخ دهد. وزیر خارجه در پاسخ گفت: برای ما قابل‌قبول نیست که کشور دوست و همسایه اقداماتی را در حوزه سدسازی انجام دهد که با توجه به شرایط زیست‌محیطی که در منطقه حاکم است، باعث ایجاد مشکلاتی برای مردم ما و منطقه شود. وی افزود: من این موضوع را در ماه‌های گذشته حداقل سه بار در دو دیدار حضوری در نیویورک و تهران و در تماس تلفنی با وزیر امور خارجه ترکیه مطرح کردم و از وی خواستم تا به رسم همسایگی موضوع را موردتوجه قرار دهد. ۴ ماه پیش از دولت ترکیه خواستیم که یک کمیته مشترک آبی دوجانبه تشکیل دهیم تا بتوانیم نگرانی‌های این حوزه را برطرف کنیم و مطمئن شویم سدسازی‌های ترکیه تأثیر منفی بر آب وارداتی به جمهوری اسلامی ایران ندارد. متأسفانه موضوع تنش آبی ایران و افغانستان هم بر سر رودخانه هلمند حل‌وفصل نشده است. در این ارتباط ستاره صبح آنلاین گفتگویی با علی بیگدلی تحلیلگر روابط بین‌الملل انجام داده که در ادامه می‌خوانید:
ستاره صبح آنلاین-نظر شما در ارتباط با سدسازی ترکیه و تنش آبی با ایران چیست؟
رودخانه‌هایی که دولت ترکیه روی آن‌ها اقدام به سدسازی کرده است از کوه‌های شمالی ترکیه سرچشمه می‌گیرد. ترکیه از گذشته‌های دور یک حق مالکیتی روی رودخانه‌های دجله و ارس برای خودش قائل بود. ترکیه یک کشور کشاورزی است و به آب نیاز دارد. این اقدام بار سیاسی هم دارد مخصوصاً اختلافاتی که ترکیه امروز با عراق و سوریه پیداکرده و سد را به 19 عدد افزایش داده که برای همسایگان آزاردهنده است. زمانی که ترکیه روی سد ارس سد ساخت کرد تنش آبی در ایران شکل گرفت. سفر اردوغان به عربستان و همچنین سفر رئیس‌جمهور اسرائیل به ترکیه باعث تیره شدن روابطش با ایران شد. ترکیه به یک حلقه امنیتی سیاسی متصل می‌شود که اعضای آن شامل عربستان، اسرائیل، اردن، امارات و مصر است. این حلقه فضای امنیتی ایران را در منطقه تنگ خواهد کرد. اردوغان از این موضوع می‌خواهد برای کسب منافع اقتصادی به دنیای عرب نزدیک شود. وزیر امور خارجه کشورمان اعلام کرده است که با تشکیل یک کمیته مشترک بین ایران و ترکیه مسئله را حل خواهیم کرد. بنده امید به این‌گونه کمیته‌ها ندارم همان‌طور که در مسئله هلمند هم هنوز اختلافات ما با طالبان حل‌نشده است. اشرف غنی به ایران گفته بود شما نفت دارید و ما آب، شما به ما نفت بدهید تا ما به شما آب بدهیم. افغانستان به قرارداد آبی خود با ایران پایبند نیست. رودخانه ارس برای آذربایجان مسئله حساسی است. مسئله سدسازی ترکیه به روابط خوب تهران-آنکارا برای فروش گاز صدمه می‌زند. متأسفانه پیوندهای ایران با ترکیه در حال تضعیف است. ترکیه خود را صاحب تمام آب‌های رودخانه دجله، فرات و ارس می‌داند.
تا چه میزان می‌توان احتمال داد که آب رودخانه‌های هلمند و ارس به یک تنش نظامی امنیتی بین ایران افغانستان و ترکیه برسد؟
ایران و ترکیه نمی‌توانند درگیر یک تنش امنیتی و نظامی شوند. این موضوع به نفع ایران هم نیست. امیدواریم از طریق مذاکرات سیاسی و رد و بدل امتیازاتی شکل حل شود؛ اما درباره افغانستان نمی‌توان پیش‌بینی کرد که چه اتفاقی می‌افتد زیرا دولت رسمی در آنجا شکل نگرفته است. قرارداد ایران و افغانستان که در سال 1351 منعقد شد در سازمان ملل ثبت‌نشده و ضمانت اجرایی ندارد. این موضوع آب هلمند یک مسئله دوطرفه بین ایران و افغانستان است.
آیا موضوع آب پتانسیل شکل‌دهی تنش‌های امنیتی در منطقه را دارد؟
بله مسئله آب در تمام نقاط دنیا می‌تواند موجب تنش نظامی و امنیتی شود. بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که در آینده آب از نفت گران‌تر می‌شود و جنگ‌ها بر سر آب شکل می‌گیرد. مسئله رودخانه هلمند و رودخانه ارس باید از طریق مذاکره حل شود نه از طریق نظامی.