ستاره صبح بررسی می کند
اوکراین در آستانه اشغال
ستاره صبح پیام فیض: هم‌زمان با تشدید درگیری بین ارتش اوکراین و جدایی‌طلبان در شرق این کشور نگرانی‌ها از احتمال رویارویی نظامی بین روسیه و اوکراین افزایش‌یافته است.اعزام 150 هزار از نیروهای روسیه به مرز اوکراین، ساختن بیمارستان نظامی توسط ارتش روسیه و برگزاری رزمایش‌های نظامی همراه با بلاروس نشان از اراده جدی روسیه در تقابل با اوکراین دارد. جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا در نشست خبری درباره بحران اوکراین ضمن هشدار به اینکه «پوتین گزینه جنگ را در پیش‌گرفته است» گفت: «ایالات‌متحده و هم‌پیمانان آن آماده دفاع از اوکراین هستند.» تنش از لفاظی های دیپلماتیک به مرحله اجرای عملیاتی رسیده است. ارتش اوکراین از کشته شدن یک سرباز این کشور در مناطق شرقی خبر داد. از سوی دیگر خبرگزاری تاس گزارش داده است که یک خمپاره سحرگاه روز شنبه به داخل خاک روسیه اصابت کرد. استاندار روستوف در روسیه به دنبال موج ورود پناه‌جویان در این استان همجوار با اوکراین وضعیت اضطراری اعلام کرده است. هم‌زمان با این تحولات رهبران جدایی‌طلبان هوادار روسیه در شرق اوکراین فرمان «بسیج عمومی» صادر کردند. آسوشیتدپرس نیز گزارش داد که شماری از مقامات ارشد ارتش اوکراین پس‌ازآنکه هدف گلوله‌باران قرار گرفتند به پناهگاه منتقل شدند. شرکت هواپیمایی «لوفتهانزا» در آلمان اعلام کرد که پروازهایش به مقصد کی‌یف و اودسا را از روز دوشنبه به حالت تعلیق در می‌آورد. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین که برای شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ به آلمان سفر کرده است روز شنبه گفت کشورش «سپر اروپا» در برابر روسیه است. کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده روز شنبه در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت که واکنش آمریکا در صورت حمله روسیه به اوکراین به تحریم اقتصادی خلاصه نخواهد شد. معاون رئیس‌جمهوری آمریکا تهدید کرد که روسیه در صورت حمله به اوکراین علاوه بر تحریم‌های اقتصادی «شدید و سریع» با تقویت نیروهای ناتو در شرق اروپا نیز روبرو خواهد شد. ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو روز گذشته ضمن تاکید بر تعهد «خلل ناپذیر» اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی برای حمایت از یکدیگر به روسیه هشدار داد که اگر به دنبال «کاهش حضور ناتو» در مرزهایش باشد در نهایت با «افزایش حضور ناتو» روبرو خواهد شد. دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی که در کنفرانس امنیتی مونیخ صحبت می کرد اظهار داشت: «مسکو تلاش می‌کند تا تاریخ را به عقب برگرداند و منطقه نفوذ خودش را ایجاد کند.»به نظر می رسد اکنون ماشه به سمت اوکراین نشانه رفته است. در این ارتباط ستاره صبح در گفتگو با دکتر علی بیگدلی ابعاد پیدا و پنهان تنش در شرق اروپا را بررسی کرده است که در ادامه می‌خوانید:
به نظر شما چرا علی رقم تمام شواهد مبنی بر آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین مقامات مسکو اعلام می‌کنند که قصد حمله به این کشور را ندارند؟
به نظر می رسد که مقامات روسیه درست می گویند که قصد حمله به اوکراین ندارند؛ زیرا پس‌لرزه‌های این تهاجم نظامی می‌تواند برای روسیه گران تمام شود. روسیه قصد رویارویی با غرب ندارد. زیرا بیشترین درآمد فروش حاصل از نفت و گاز روسیه از اروپا تأمین می‌شود
. علی الخصوص "خط لوله گاز نورد استریم 2"برای مسکو اهمیت بالایی دارد. لذا جنگ و حتی تنش می‌تواند خسارت سنگین اقتصادی برای روسیه داشته باشد. البته باید به این نکته توجه کرد که درخواست و موضع روسیه در جغرافیای سیاسی و ژئوپلتیک منطقه بی‌ربط نیست.
روسیه در دهه دوم پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی از مسیر غرب دوبار مورد تهاجم قرار گرفت. یکی از مسیر اتحادیه اروپا که به سرعت گسترش پیدا کرد و دیگری از مسیر ناتو بود که این پیمان نظامی تا پشت دروازه‌های مسکو پیشروی کردند. پوتین اگر نگران گسترش حضور ناتو در مرزهایش بود باید زودتر به این فکر می‌افتاد که از روند حضور ناتو در منطقه جلوگیری کند. ازلحاظ قوانین ناظر بر روابط بین الملل می‌توان این حق را به هر کشوری داد که در مرزهای خودش احساس خطر و ناامنی کند واکنش نظامی نشان دهد. از این جهات تا حدودی روسیه حق دارد که اجازه ندهد موشک‌های بالستیک ناتو تا پشت دیوارهای مسکو پیش برود. به همین دلیل تلاش می‌کند تا با یک نمایش قدرت جلوی عضویت اوکراین در ناتو را بگیرد. در سال‌های آخر جنگ جهانی دوم در کنفرانس مسکو استالین به روزولت گفت چون ما در مرزهایمان موانع طبیعی وجود ندارد هرگروهی در اروپا قیام می‌کند به روسیه حمله می‌کند. منظور استالین از این سخن حمله ناپلئون و هیتلر بود؛ بنابراین ما تصمیم داریم دور روسیه یک دیوار امنیتی بسازیم. روزولت نیز با این پیشنهاد موافقت کرد. این توافق باعث شد روسیه اروپای شرقی، آسیای مرکزی، قفقاز، لیتوانی و استونی را تسخیر کند. به همین دلیل امروز پوتین تلاش می‌کند در محاصره قدرت ناتو قرار نگیرد. به هیچ عنوان پوتین عقب‌نشینی نخواهد کرد تا به این هدف خود دست یابد. آمریکا باید تعهد دهد که اوکراین به عضویت ناتو در نیاید اگر چه عضو اتحادیه اروپا است.
برآورد شما از نتیجه تنش موجود چیست، آیا جنگ اتفاق خواهد افتاد یا خیر؟
روسیه تلاش می کند تا جنگ آغاز نشود؛ زیرا به ضرر این کشور تمام می‌شود. روسیه نمی‌تواند از جهات اقتصادی با غرب مقابله کند؛ اما این نکته حائز اهمیت است که منطقه شرق اروپا حوزه استحفاظی روسیه است و از جهت آب و هوایی سربازی که از پاریس و برلین می‌آید نمی‌تواند در دمای منفی 45 درجه مقاومت کند. اکنون روسیه قدرتش مبتنی بر ارتش و چین قدرتش مبتنی بر اقتصاد است؛ بنابراین مسکو از جهت نظامی قدرتمند است علی الخصوص اگر در منطقه خودش درگیر شود. غرب نباید تحریکات خود را ادامه دهد تا روسیه وارد جنگ نشود.
از سوی دیگر یکی از دلایلی که آمریکا تلاش می‌کند جلوی روسیه را درباره عضویت اوکراین در ناتو بگیرد این است که اگر به روسیه این امتیاز را دهد فردا چین نیز همین امتیاز را در ارتباط با تایوان و هنگ کنک خواهد خواست. در کنفرانس مونیخ نیز بیشترین صحبت‌ها بر سر روسیه و اوکراین است.
به نظر شما اگر این جنگ آغاز شود نقش ایران چیست؟
ایران نقشی در این جنگ ندارد. منتهی چون ایران در تقابل با غرب و آمریکا قرار دارد و با روسیه روابط نزدیکی دارد. خوشحال خواهیم شد که مسکو در این تنش پیروز شود. رسانه‌های حامی دولت نیز تلاش می‌کنند آمریکا را در این ماجرا شکست خورده تلقی کنند.
آیا این امکان وجود دارد به مانند جنگ جهانی دوم که ایران به سمت نازی‌ها رفت امروز هم به سمت روسیه برود و با غرب مبارزه کند؟
خیر این اتفاق نخواهد افتاد. سیاست در دنیای امروز خرد بنیاد شده است؛ یعنی سیاست برخلاف جنگ جهانی اول و دوم خیلی همراه با عقلانیت پیش می‌رود. در آن جنگ‌ها فشارهای روانی و تحریکات ناسیونالیستی باعث جنگ شد اما امروز دیگر اینگونه نیست.
به همین دلیل احتمال بروز جنگ جهانی سوم وجود ندارد. البته اگر چنین اتفاقی بیفتد و غرب در این جنگ مداخله نظامی چشمگیر داشته باشد ایران در کنار بلاروس به حمایت از روسیه خواهد پرداخت و جنگ جهانی سوم آغاز خواهد شد.اکنون سیاست نسبت به دوران جنگ جهانی دوم عقلانی شده و اجازه نمی دهد که جنگ جهانی سوم که هسته‌ای است رخ دهد که همه نابود شوند.